Sau Tết đau đầu vì Oshin ( ST )
         


'Khát' osin sau Tết

Đi làm buổi đầu tiên sau Tết mà chị Dung cứ ngấp nga ngấp ngóng. Buổi trưa, trong khi đồng nghiệp rủ nhau đi liên hoan thì chị lại tất tả về với cô con gái 10 tháng tuổi vì người giúp việc về quê ăn Tết chưa lên.

Sáng nay, dù biết ngày đầu tiên thì nên đi làm sơm sớm cho cả năm công việc suôn sẻ, sếp cũng vui lòng nhưng chị Dung (Thanh Xuân, Hà Nội) không tài nào thu xếp việc nhà được. Đang quen nếp ngủ nướng mấy hôm nghỉ Tết, sáng nay, chị phải đấu tranh tư tưởng mãi mới dậy được lúc 6 rưỡi để đi chợ, nấu cháo, cho con ăn rồi hai vợ chồng khăn gói đưa con sang gửi ông bà ngoại ở cách nhà gần 10 km, xong xuôi mới tới cơ quan được.

Chị kể, trước khi về quê ăn Tết, cô bé giúp việc hẹn như đinh đóng cột là mùng 6 sẽ lên trông bé để hai vợ chồng đi làm. Đúng hôm đó, đang mong ngóng thì chị nhận được điện thoại mẹ cô bé gọi lên xin phép cho con ở nhà thêm 2 ngày nữa vì "Nó cứ bíu ríu bạn bè, chị em, mà cả năm mới về được vài lần". Chị Dung cũng bấm bụng đồng ý vì biết đầu năm muốn tìm người mới rất khó.

Thế nhưng, mong mãi, tới lúc này, osin nhà chị vẫn chưa lên. "Bà ngoại đã già, lại cũng bận nhiều việc lắm, chỉ trông hộ buổi nay thôi. Mai mà người giúp việc chưa lên là mình phải nghỉ làm ở nhà trông con rồi", chị Dung tâm sự.


Có được bà ngoại hay bà nội chăm con giúp trong những ngày sau Tết này là may mắn của nhiều cặp vợ chồng. Ảnh: Hoàng Hà.

Thế nhưng, trường hợp của chị vẫn còn may mắn vì dù muộn nhưng vẫn hy vọng người giúp việc sẽ tới. Còn chị Hòa, Gia Lâm, Hà Nội còn khốn đốn vì đầu năm đã nhận được điện thoại từ phía bà osin: "Cô chú chịu khó tìm người khác giúp nhé. Mấy đứa con tôi nhất định không cho mẹ đi làm nữa. Tôi cũng muốn ra với cu Bi lắm".

Cú điện thoại hôm mùng 5 đó khiến cho vợ chồng chị Hòa cuống cuồng lên. Ông bà ngoại ở tận Nam Định, ông bà Nội ở Bắc Kạn, đều không thể ra giúp. Trước Tết, bà giúp việc còn nói chắc chắn sẽ ra, hơn nữa, tiền lương của bà vẫn còn mà bà vốn rất mến cu Bi nên anh chị không hề nghĩ đến tình huống sau Tết nhà sẽ không có osin.

Vậy là từ lúc đó, hai vợ chồng huy động mọi cách để tìm người giúp việc. Anh lên mạng rao tin, điện thoại đến các trung tâm cung ứng lao động, chị đi hỏi người thân, bạn bè xem có ai giới thiệu giúp. Thế nhưng mọi manh mối đều không kết quả. Các trung tâm cung ứng người giúp việc đều hẹn anh chị ít nhất 10 hôm nữa mới có.

Tính mãi không được, cuối cùng, mùng 6 anh đi làm, chị phải ở nhà trông con. Còn hôm nay, thay phiên, chị đi làm, anh xin nghỉ ở cơ quan, dẫn con đi chơi. "Xin nghỉ một hai hôm thì còn được chứ làm sao nghỉ tới chục ngày để đợi tìm được người. Đang đau hết đầu đây. Trưa nay tranh thủ về, thấy nhà cửa lanh tanh bành, hai bố con đánh vật cho nhau ăn mà thấy oải quá. Người giúp việc ơi, người ở đâu", chị Hòa vừa cười vừa nói mà ánh mắt vẫn đăm đắm lo âu.

Như đã thành lệ, cứ hết Tết là nhiều gia đình lại khốn đốn vì thiếu người giúp việc. Các trung tâm cung ứng lao động liên tục nhận được đăng ký nhờ tìm người nhưng cung lại quá xa cầu.

Chị Định, Trung tâm Lao động Việc làm Thanh niên (Trần Nhật Duật, Hà Nội), cho biết, ngày đầu tiên đi làm mà mọi người trong cơ quan chị chẳng có lấy một phút chúc mừng hay buôn chuyện với nhau vì liên tục phải tiếp và nhận điện thoại đăng ký tìm người giúp việc. "Ấy thế nhưng lại chưa thấy ai đăng ký đi làm mới chết chứ", chị nói thêm.

Chị kể, cũng như mọi năm, sau Tết, mỗi ngày Trung tâm chị nhận được hằng chục đề nghị nhờ tìm osin nhưng đều phải hẹn lại khách hàng ít nhất sau rằm tháng giêng mới đáp ứng được.

Có nhiều lý do khiến osin không trở lại nhà chủ cũ hoặc đến muộn: Người trẻ có khi vì ham vui, còn hội hè, tụ tập với bạn bè, có người gia đình không cho đi làm nữa hay ở nhà để... lấy chồng. Nhiều người khác lại vì tìm được việc tốt hơn hoặc cố tình làm cao để được tăng lương.

Nhiều nơi có dịch vụ cho thuê người giúp việc theo giờ cũng đành chịu không tìm đâu ra lao động để cung cấp. "Giờ có trả lương cao đến đâu cũng chịu thôi, chả thấy ai đăng ký mà giới thiệu cả", anh Hoàng, chủ một doanh nghiệp tư nhân chuyên giới thiệu việc làm trên đường Lương Thế Vinh, Hà Nội nói. Anh cho biết, từ ra Tết đến giờ, ngày nào cũng có gần chục người đến hay gọi điện nhờ tìm osin giúp, có người còn nói sẽ trả lương thật cao dù làm trong thời gian ngắn nhưng anh cũng đành hẹn ít nhất 10 ngày nữa.

Đây cũng là dịp để nhiều trung tâm cung ứng lao động chặt chém khách hàng. Khi được nhờ tìm osin giúp, nhân viên một trung tâm trên đường Kim Mã đã cao giọng: "Phí giới thiệu người bây giờ là 550.000 một lượt nhé, tại giờ tìm người khó lắm, không nhanh chân là hết. Sau mùng 10 thì chúng tôi lại lấy phí như bình thường là 480.000 thôi".

Khi gọi điện tới một cơ sở khác trên đường Lê Thanh Nghị, chủ doanh nghiệp cũng nói ngay: "Đang có một người đợi việc đây, nhưng có tới 10 người đã đăng ký rồi. Nếu chị cần thì đến ngay, nhận người rồi ký hợp đồng, lương ít nhất phải 1,2 triệu đấy. Nhanh lên không đến lại có người khác thuê đấy".

Minh Thùy

Osin "trốn" việc sau Tết

Tuần đầu tiên sau Tết, trở lại với công việc lẽ ra nên tươm tất để được hên cả năm thì chị Thanh (Ba Đình, Hà Nội) đầu tóc, mặt mũi bơ phờ, không nén nổi bức xúc khi tâm sự với đồng nghiệp:
“Lên hay không phải gọi điện báo chứ! Đằng này trốn tiệt, lỡ hết kế hoạch của mình!”. Chị không phải người duy nhất điên đầu với osin những ngày này.

Ra Tết, ai nấy đều quay về với công việc. Người làm kinh tế riêng, tự kinh doanh, buôn bán còn chủ động chọn ngày “mở hàng” được, chứ như dân công sở đúng mùng 5 Tết đã phải đi làm. Nhà nào thường ngày vẫn có osin giúp việc mà “nói dại”, osin chưa ra thì bấn lắm.

Biết vậy, chị Thanh đã phải cẩn thận hẹn đi hẹn lại người giúp việc từ trước Tết rằng “Mùng 5 nhé, mùng 5 trên này mọi người đều đi làm rồi, chị thu xếp lên đúng lịch còn nhúc nhắc việc nhà giúp em…”. Bà giúp việc gật gù dạ vâng ra chiều chắc chắn lắm.

Thế mà, mùng 5, từ sáng đến tối mịt chưa thấy lên. Nhà cửa ngổn ngang, con nhỏ, bố mẹ ở xa không lấy ra ai nhờ cậy được, chị Thanh đành xin nghỉ để “thu xếp việc nhà”. Nghĩ người quê ăn Tết “dây cà ra dây muống” có khi đến tận rằm, bắt lên mùng 5 thế này có lẽ cũng sớm quá, bà giúp việc còn quyến luyến gia đình, chị Thanh dằn bụng “chờ thêm cho qua hết cuối tuần, có khi thứ Hai bà ấy lên…”.

hứ Bảy qua, rồi cả ngày Chủ nhật đến tuyệt không có tăm hơi gì. Tối Chủ nhật, chị quyết định gọi điện về quê.

Không liên lạc được với chính người cần gặp, chị chỉ có thể hỏi qua cô cháu họ của bà osin. Linh tính mách chị, bà ấy sẽ không lên nữa.

Y như rằng, đầu dây kia cô cháu họ vòng vo nói khó khi nghe chị hỏi thăm: “Mấy hôm em không gặp dì, nhưng hôm Tết em ở bên đấy thì thấy hình như cậu em không cho dì đi nữa… ngày mùa… ruộng… lấy ai mà làm…”.

Tai chị chỉ còn thấy lùng nhùng. Quả chị không muốn nghe những lời vô nghĩa, đãi môi ấy. Nhà bà giúp việc có ông chồng khỏe mạnh “chuyên nghề” làm ruộng, còn lại “thất nghiệp” cả năm, rồi hai đứa con đều tuổi bẻ gãy sừng trâu, làm gì không lấy ra ai lo vụ mùa đến nỗi phải bắt vợ đang làm trên này với chị nghỉ việc. Là họ không có tình, không có tâm với chị, nên thích thì xin làm, không thích là nghỉ đấy thôi.

Chị chợt nghĩ trách mình dạo trước Tết bà ấy về đã thanh toán quá sòng phẳng lương, có giữ lại 10 ngày công nhưng số quà cáp, áo quần chị biếu bà ấy đem về quê, rồi tiền xe, tiền lì xì… còn quá 10 ngày công ấy!

Cô Nhân (Đống Đa, Hà Nội) cũng mất lòng tin ghê gớm với những người giúp việc từ dưới quê lên. Cô bảo: “Họ không qua được cái nếp nghĩ của người quê, không chuyên tâm, chuyên nghiệp với công việc. Lên đây đa số chỉ muốn làm tạm 1-2 tháng lấy lương rồi về với gia đình hoặc chuyển chỗ làm khác, nhưng lại ký hợp đồng với mình cả nửa năm trời, rồi phá hợp đồng, rồi trốn tránh không dám nói chuyện trực tiếp với gia chủ. Cô rút kinh nghiệm rồi. Chỉ mượn người Hà Nội đã nghỉ hưu, giúp việc theo giờ. Các bác ấy sạch sẽ, lại cùng nếp với mình. Lương tính ra có cao hơn chút nhưng bù lại, chẳng mất chi phí sinh hoạt cho người ta. Lại chẳng phải hướng dẫn gì nhiều, đỡ mệt!”.

Khi xã hội đã phân hóa lao động rõ ràng, giúp việc gia đình gần như được coi là cái nghề, thậm chí nghề “hot”, nhiều người cần đến, đó âu cũng là cái may cho bà con lao động nghèo ở vùng nông thôn có thêm cơ hội việc làm, thêm thu nhập.

Thiết nghĩ, bà con một khi đã xác định “theo nghề” cũng nên hết mình với công việc, khẳng định “thương hiệu” người quê chăm chỉ, thật thà, có trước có sau, có tình có nghĩa. Chớ nên đánh trống bỏ dùi, chỉ biết nghĩ cho mình, đi làm “kiếm thêm tí ti” để sắm sửa hoặc hoàn thành một mục tiêu kinh tế nào đó rồi bỏ việc giữa chừng khi chưa hết hợp đồng, gây không ít khó khăn cho gia chủ.

Về phần nhà chủ, để tránh rơi vào cảnh khóc dở mếu dở khi bị osin cho “leo cây”, cần kiên quyết, chặt chẽ với mọi điều khoản hợp đồng ngay từ đầu, phạt nặng nếu osin tự ý bỏ việc.

Lưu ý chỉ giữ các giấy tờ tùy thân có giá trị như chứng minh nhân dân để làm tin. Không thanh toán hết lương, hạn chế thưởng, hạn chế quà cáp khi chưa hoàn thành hợp đồng. Nếu muốn thưởng cho người giúp việc để ghi nhận sự cố gắng của họ trong công việc, hãy nói cho họ biết về số tiền, nhưng cũng nói rằng bạn sẽ cộng dồn và trao đầy đủ cho họ khi hợp đồng đã hoàn tất.

Cũng nên đối xử với người giúp việc công bằng, văn minh, có tình, có lý, tạo cho họ tâm lý thoải mái, gắn bó khi sống với gia đình mình. Người chủ với người giúp việc ngoài quan hệ “đối tác” trên bản hợp đồng lao động vẫn còn thứ quan hệ người - người mà cái tình nên được đặt lên trên hết. Bởi dẫu sao, họ đến đỡ đần bạn việc nhà - đó cũng là một cái ân.

Huyền Anh